Bir İslam Sanat Düşüncesinden Söz Edilebilir Mi?
“Geleneksel Sanatlar ve Modern Sanatlar”
İslam Sanatları Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin 15.10.2021 tarihinde Zoom ve eş zamanlı olarak YouTube’da düzenlediği “ Bir İslam Sanat Düşüncesinden Söz Edilebilir Mi? ”çalıştayının 4. Oturumunda “Geleneksel Sanatların içerisinde Modern Sanatlar” başlığı adı altında ele alındı.
Çağdaş İslam sanatı mümkün mü? Sorusunu sorarak konuşmasına başlayan Zeynep GÖKGÖZ, “Geleneğin Çağdaş Sanatı Teşrifi”: Birkaç Tespit Birkaç Yorum” başlığıyla konuyu ele alıyor. Bu bağlam da hem çağdaşı hem de İslam sanatını kavramsallaştırmasının kendi ciddi yüklerinin olduğunu ve bir araya geldiğinde ise ne olacağı sorusunu yönelterek konuşmasına devam etmiştir. Çağdaş sanatı hangi anlamda ele aldığımızı sorgulayarak, güncel anlamda ele almak ve mostmodern döneminde kendi dinamiklerini esas alarak ele almak farklı şeyler olduğunu vurguladı. “Geleneksel sanatçıların ürettikleri şeyler günceldir ve çağdaştır” diyerek 2011 İsimsiz (12.İstanbul Bienali) den verdiği örneklerle anlattı. Geleneksel Sanatçıların Çağdaş sanatın dilinden konuşmaya başladıklarını belirtti. “Burada iki hat söz konusudur. Bunlar; Çağdaş Sanatçıların dönüp Geleneksel Sanatlara bakma biçimleri veya Geleneksel Sanatçıların Çağdaş Sanatçılara yol tutuşlarını ele alış biçimlerini daha etüt etmeleridir.” diye belirterek daha sonra görsel sunumunu gerçekleştirdi.
Modern Sanatla Gelenek arasında sanıldığından çok daha derin farklar olduğunu ve köklü bir değişim olduğunu belirten Habib TÜRKER; Sanatın, kelime anlamı itibariyle gelenekteki sanatta sanat olma hasebiyle hüner ve beceri anlamı vardır. Modern Sanatın bütünüyle bu zemin üzerine genel anlamda bir teoria eğilimi olduğunu düşündüğünü belirtti. Modern sanat tam olarak nerede başlıyor? nerede başlatmalıyız? meselesi ile ilgili öncelikle Empresyonizm (izlenimcilik) ile başlatılmış ama daha sonra buna soyut sanatının da düşünüldüğünü, kendisinin ise kesinlikle izlenimcilik olduğunu, İslâm sanatını da aşırı modernist yorumlayan bakış açılarının olduğunu belirtti.
Programa görsel sunumu ile devam eden Doç. Dr. Aslıhan ERKMEN BİRKANDAN; Modern ile “Güncel” Arasında Geleneksel Sanatlar başlığı altında “Terminoloji Sorunlarına, Kategorizasyon Sorunları, Erken Cumhuriyet Dönemi Resim Sanatında Geleneksel Öğeler, Sanat Kurumlarının Bakış Açıları: Sergiler, Yenilenen Bölümler, Türkiye’den ve Dünyadan Geleneği Kullanan Bazı Çağdaş Sanatçılar ve Sorular” içeriyi ile sunumunu gerçekleştirdi ve sözlerini; Bir Sanat Tarihçisi olarak bu alanın mutlaka bir kronolojiye, sınıflandırılmaya kategori altına alınmaya ve tanımlanmaya ihtiyaç duyan bir alanda çalışıldığını bunun gibi bir takım ihtiyaçların doğduğunu ifade etti. Son olarak sözlerine Egon Schiele’ e atfedilen “Sanat modern olamaz. Sanat başlangıcından itibaren ebedidir.” Sözleri ile konuşmasını sonlandırdı.
Oturumda Dr. Öğr. Üy. Onur ŞİMŞEK, “Metafiziğin Mimarisinden Mimarinin Metafiziğine-Post Modern Tasarım Metotlarının Düşündürdükleri” Başlığı altında sunumunu gerçekleştirdi. Düşüncelerinin “Nereden Nereye” sorusu içerisinde gizli olan asıl soru Nerede sorusu En ‘midir? En bu bağlamda genişlik anlamındaki isim olarak değil, önüne geldiği sıfatların üstün derecede olduğunu gösteren zarf olarak düşünülmekte ve mimari, merkezinde insan olan bir disiplin olduğunu belirterek devam etti. Bilimlerin bütünlüğü perspektiften yola çıkan, fiziksel açıklamaların metafiziksel açıklama ile zorunlu ilişkisini arayan yine insan olduğunu vurguladı. Böyle bir açıdan bakıldığında taş üstüne taş koymak kolay bir iş olmaktan çıktığını dile getirdi. Dr. Öğr. Üy. Onur ŞİMŞEK sunumunu “Tarihselcilikten Moderne, Modernizm Eleştirisi, Tarihsellik-Tarihselcilik, Parametik Tasarım” başlıkları ile anlatım yaparak sonlandırdı.
Oturumda Dr. Amir AHMADOGHLU “Sergileme Aracı Olarak Video Sanatı ve Dijital Sanat” İle iki başlık altında sunumunu gerçekleştirdi. Bir tarafta video sanatının eleştirisini, boşluklarını diğer tarafta “Modern Sanatta Maneviyat” nerede? hangi durumda? olduğunu ve birtakım sanatçıların işlerini paylaşarak sunumunu gerçekleştirdi.
